Elektrikli araç şarj istasyonu kurmak mı? Yoksa ihtiyaca göre hem ekonomi hemde konfor odaklı düşünerek alternatifleri değerlendirmek mi? Kendisine ait elektrik aboneliğinden aracını şarj edemeyen kişiler özellikle yakınlarında şarj hizmeti sunan bir işletme yoksa hem Mayıs 2025 tarihi itibariyle AC şarj için minimum 7, DC şarj için minimum 10 TL gibi bedelleri gözden çıkartmak zorundadır. Şarj işlemi kendi aboneliğiniz üzerinden yapabilenler için bu örneğin konut aboneleri için Mayıs 2025 itibariyle 2.5 TL’den başlamaktadır. Bu yazımızda aboneliği bulunduğu yerden şarj etme imkanı bulunanlar için bazı önerilerde bulunacağız.
Elektrikli arabam hangi şarj cihazları ile gelmektedir?
Genelde ülkemizde satılan araçlar mobil şarj cihazı dediğimiz yaklaşık 3 kw’nın biraz üzerinde şarj gücü sunan mobil adaptör dediğimiz cihazlarla ve avm vb gibi yerlerdeki AC şarj cihazlarını kullanabilmeniz için 1 ucu aracınıza bir ucu şarj cihazına göre tasarlanmış 22 kw’ye kadar güç için tasarlanmış kablo ile satılıyor. Örneği Tesla 2024 yılı Ağustos ayına kadar sattığı araçlarında mobil şarj cihazını ücretsiz sunarken bu tarihten sonra bu ekipmanı ücreti ile satmaktadır. Ancak örneğin Volskwagen id4 mobil şarj cihazı ve yukarıda belirttiğim kabloyu halen ücretsiz şekilde araç ile birlikte sunmaktadır. Bazı firmalar ise araçlarını satarlarken yaptıkları kampanyalarda 22 kw’ye kadar destekleyen wallbox dediğimiz ac hızlı şarj cihazlarını ücretsiz vermektedirler. Bu nedenle kendi abonelik yerlerinizde şarj etmek için plan yapmadan önce aracınızda hangi ekipmanların ücretsiz olacak sunulduğunu bilmeniz gerekmektedir.
Hangi şarj cihazına ihtiyacım olduğunu nasıl belirleyeceğim?
Kendi aboneliğinizde kullanmak için hangi şarj cihazına ihtiyacınız olduğunu belirlemenin 1. kuralı kendi kullanım alışkanlıklarınız ve şarj edeceğiz yerin müsaitliği ile alakalıdır. Bazı senaryoları aşağıda anlatalım.
Örneğin günlük 100 km bir kullanımız varsa ve ortalama 100 km’de 15 kw bir elektrik tüketimi yapan aracınız varsa ve aboneliğinizin bulunduğu yerde otopark sıkıntınız yoksa veya otopark size aitse o zaman saatte ortalama 3 kw ile şarj eden bir mobil şarj cihazı normal evlerde bulunan prizden günlük tüketimini çok rahat karşılayabilir. Bu kişinin trifaz alt yapısı çekmek, 2025 mayıs ayı itibariyle minimum 20 bin TL’den başlayan fiyatlarla wallbox dediğimiz şarj istasyonlarından almasına, bu gücü taşıyacak kablo alt yapısı vb işlere girişmesine hiç gerek yoktur. Özellikle pek çok aracın yanında hediye verilen veya 5-10 bin TL civarı fiyatlara satılan bu cihazlar günde 12 saat civarı aracı şarja taktığınızda 36 kw civarında bir elektrik için bataryanızı doldurur. Bu da 60 kw bataryası bulunan tesla model y’nin bataryasının bir gece yarısından fazlasının doldurulması anlamına gelir.
Örneğin günlük yüksek kilometreler yapıyorsunuz. Aracı sık kullanıyorsunuz veya aboneliğinizde hızlı şarj etmeye ihtiyacınız var ancak aboneliğiniz trifaz alt yapıyı desteklemiyor. Bu durumda yine Tesla’nın mobil şarj cihazını mavi adaptör ile monofaz olarak aracınızı 7 kw şarj hızı ile şarj edebilecek şekilde kullanabilirsiniz. Anlatımı tesla mobil connector üzerinden yapsam da bu şekilde kullanılabilecek şarj cihazları da piyasada satılmaktadır. Ancak monofaz yani tek fazdan 7kw gibi bir güç kullanmak için alt yapınızın sağlam olduğuna dair bir inceleme yaptırmanız gerekmektedir. Çünkü tek fazdan 7 kw enerji çekmek yüksek bir enerji çekimidir.
Örneğin trifaz alt yapınız var. İhtiyacınız olduğu için, wallbox hediye edildiği için veya tamamen hızlı şarj etmek istediğiniz için trifaz alt yapı kurmak istiyorsunuz. O zaman sayacınızdan aracınıza şarj edeceğiniz yere olan mesafe kadar 5×6 gibi adlandırılan kablolardan almanız gerekmektedir. Buradaki 5 kablo içindeki kabloların sayısı olup 6, 10 vb şeklinde giden rakamlar kablonun kalınlığı ile alakalıdır. Mesafe arttıkça kalınlık artmaktadır. Hangi mesafede hangi kalınlıkta kablo ihtiyacınız olduğunu elektrikçiniz belirtlecektir. Yine trifaz kaçak akım röleleri ve trifaz sigortalar kullanmanız gerekmektedir. Bugün ortalama bir wallbox cihazı ortalama 20 bin TL’den başlamaktadır. 40 Bin TL civarına kadar çıkmaktadır. Kablo mesafe, işçilik, kullanılan ürünlerin markası, hizmet alınan şehir vb ortalama bugün trifaz şarj istasyonunun kurulumu 50 Bin TL ve daha fazlasına bile mal olabilmektedir. (Mayıs 2025)
Tesla Model Y, Mercedes EQB vb araçlar maksimum AC şarj hızı 11 kw’dir. Ek paket alınması halinde Togg T10X’in AC şarj hızı 22 kw’dir. Bu nedenle aracınızın özellikleri, günlük olarak yaptığınız kilometre, aboneliğinizin bulunduğu yer vb gibi şartlar dikkate alınarak trifaz şarj ihtiyacınızın olup olmadığı hususu değerlendirilmelidir.
